Có phải thực sự duyên phận đã được trời định rồi hay không, hay tất cả là do con người tự tạo? Khi đầy yêu thương, người ta thường nói “có duyên” để tìm cơ hội gần gũi. Lúc đã cạn tình cảm, người ta lại nói “hết duyên” để lấy cớ dứt tình. Thực ra gặp gỡ được nhau thì đúng là thiên duyên, còn vui hay tam su, hợp hay tan, gần hay xa, đi hay ở, nắm hay buông, nâng lên hay đặt xuống, đón nhận hay chối bỏ, phải chăng đều là do trần định, đều nằm trong chính nhân thế lòng người.

Tôi muốn bàn sâu hơn về cách nhìn nhận duyên phận trong chuyện tình cảm ngoài hôn nhân, dù đề tài này không dễ nói thẳng, nói thật. Trong cuộc sống hiện nay, không ít người đã yên bề gia thất có cảm giác tiếc nuối khi bỗng dưng gặp một ai đó mà mình thực sự yêu thương. Tôi muốn nói là “thật sự”, chứ không phải chuyện cặp kè qua đường. Bởi thế cho nên, có những bản tình ca da diết đến lay động trái tim khi nói về cảm xúc đớn đau không đến được với nhau vì ràng buộc hôn nhân hay thực tế đầy ngang trái:

   Nhưng em ước gì,
   mình gặp nhau lúc anh chưa ràng buộc,
   và em chưa thuộc về ai…

Dù biết trước em về là khổ đau,
tình chúng ta thôi anh đành xin lỗi,
về với em anh còn nợ gia đình,
bên gia đình bên nợ yêu em.

Và cả những lời thơ chứa chan, sâu lắng đi vào lòng người khi viết về duyên phận:

Đời đâu chỉ có ngọt ngào
Duyên như đã định, phận nào bên duyên
Em giờ phận gái thuyền quyên
Bôn ba anh vẫn… con thuyền lênh đênh…

Đời người khó thoát vấn vương
Nam nhi một kiếp gió sương trọn tình
Tề gia, trị quốc, chiến chinh
Danh nhường thê tử, chữ tình dành em…

Thấm thía từng câu hát, lời thơ, người ta xót xa cho cái duyên gặp gỡ và cái phận không thể nắm tay nhau đi hết cuộc đời. Nhưng có thật là có thứ tình hữu duyên vô phận không, hay cái phận cái duyên đó lại một lần nữa nằm trong sự lựa chọn?

Chúng ta lựa chọn tình nghĩa đậm sâu thay vì chuyện tình yêu mong manh dễ vỡ. Chúng ta lựa chọn sự trống vắng trong tim hơn là mất đi gia đình – cái cột vốn cho ta cảm giác vững vàng. Chúng ta lựa chọn sự đau khổ của tình nhân thay vì sự oán trách của vợ/chồng hay phán xét xã hội vốn sẽ cho ta cảm giác tội lỗi nhiều hơn. Chúng ta lựa chọn giữ gìn danh tiếng thay vì bất chấp thị phi để không ảnh hưởng đến công danh sự nghiệp. Chúng ta lựa chọn sự bình yên thường nhật thay vì làm những điều phá cách phiêu lưu, vì ta muốn điều dễ hơn là thứ khó. Chúng ta lựa chọn giữ gìn cái cũ, cái nhàm chán quen thuộc hơn là đến với cái mới, cái ngọt ngào thăng hoa vì tâm lý ngại thay đổi và sợ mất đi những thứ mình đã nắm chắc trong tay. Nhất là khi chúng ta còn đang hồ nghi rằng cái mới thổn thức kia liệu thực sự có phải là một tình yêu sâu sắc, là một nửa đích thực, là cái tốt đẹp hơn cũ để chấp nhận đánh đổi?

>> Chia sẻ những câu chuyện blog tâm sự buồn bạn nhé…

Nên suy cho cùng, trong chuyện tình cảm, chúng ta trước hết đang vì chính chúng ta mà thôi, chứ chẳng phải hy sinh vì ai khác hay vì những chuẩn mực tốt đẹp nào đó như chúng ta tưởng đâu. Một cách tự nhiên thông qua hệ giá trị và niềm tin tích lũy từ bao trải nghiệm sống, chúng ta đã lựa chọn cái mình cho là phù hợp nhất, thậm chí là tốt nhất, vì nó đem lại cho chúng ta cảm giác an tâm và an toàn. Nào phải duyên phận không cho chúng ta cơ hội.

Theo dòng đời, có những người may mắn hơn trong chuyện tình cảm nên ít phải day dứt, băn khoăn. Có những người gặp nhiều thăng trầm, trắc trở trong tình trường nên duyên phận đối với họ như cái cách mà ông trời muốn thử thách để họ phải tự đi đến những lựa chọn thực sự không dễ đi, dễ chọn… Tôi rất thích câu nói này:

Duyên do trời định,
phận do người tạo
Có thể gặp được người nào là duyên may,
Nhưng để sống bên cạnh ai đó chính là sự lựa chọn.

Trong cõi bao la này, trời mang nhân duyên đến cho tất cả chúng ta, tựa như duyên ngập tràn thinh không, phủ đầy mặt đất. Còn cái cách chúng ta đón nhận duyên sẽ tạo ra phận. Tâm nhận duyên sao thì ra phận đó. Bởi thế, cứ từng ngày, từng ngày, chúng ta đã vô thức lựa chọn cho chính bản thân mình cái gọi là duyên phận. Lựa chọn lần đầu, và cho cả những lần sau.

Yellow Rose