Vị trí các chòm sao trên bầu trời tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và đầy bí ẩn khiến con người luôn kì vọng và khám phá. Mời các bạn cùng chuyên mục khám phá tìm hiểu qua bài viết dưới đây

Có tất cả bao nhiêu chòm sao trên bầu trời

Chòm sao thực chất là một tập hợp các ngôi sao mà chúng ta thường quan sát được trên bầu trời ban đêm, thường xếp gần nhau trong một hình dáng nhất định. Mặc dù trong không gian ba chiều, ngôi sao có thể trông gần nhau, nhưng thực tế thì chúng có ít tương tác và thậm chí có thể cách xa nhau một khoảng đáng kể. Vì vậy, thuật ngữ “chòm sao” được sử dụng bởi con người trong lịch sử để xây dựng các mô hình tưởng tượng nhằm nhóm các ngôi sao lại với nhau.

Hiện nay, theo Hiệp hội Thiên văn học Quốc tế (IAU), bầu trời đã được chia thành 88 chòm sao chính thức với các ranh giới cụ thể, đảm bảo mọi hướng đều thuộc về một chòm sao cụ thể.

Vị trí các chòm sao trên bầu trời

Vị trí của các chòm sao trên bầu trời thay đổi theo thời gian và địa điểm quan sát của bạn trên Trái Đất. Mỗi mùa trong năm và mỗi địa điểm trên Trái Đất sẽ mang đến một cách nhìn khác nhau về các chòm sao trên bầu trời. Điều này xuất phát từ sự quay và quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời.

• Khi Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời, các ngôi sao và chòm sao có vị trí tương đối thay đổi trên bầu trời.
• Trong một ngày, chòm sao sẽ di chuyển từ phía đông sang phía tây do quay trục của Trái Đất.
• Điều này tạo ra hiện tượng mặt trời mọc ở phía đông và lặn ở phía tây.

Mỗi mùa trong năm, vị trí của các chòm sao cũng thay đổi.

• Vào mùa xuân hoặc mùa thu, các chòm sao ở vùng xung quanh xích đạo sẽ nằm trực tiếp trên đường ngang của bạn khi bạn nhìn lên trời vào đêm.
• Vào mùa hè, các chòm sao ở phía bắc sẽ nổi lên cao trên bầu trời
• Trong khi vào mùa đông, các chòm sao ở phía nam sẽ trở nên rõ ràng hơn.

Tùy thuộc vào vị trí địa lý của bạn, các chòm sao cũng có thể không nhìn thấy hoặc nhìn thấy một cách khó nhận biết. Ví dụ, các chòm sao ở bán cầu bắc sẽ dễ dàng quan sát hơn ở so với các chòm sao ở bán cầu nam.

Các chòm sao trên bầu trời mùa hè

Dưới bầu trời buổi tối mùa hè, các chòm sao nổi bật nhất có thể quan sát được. Ở Bắc bán cầu, thời gian tốt để quan sát là từ tháng 6 đến tháng 9, còn ở Nam bán cầu là từ tháng 12 đến cuối tháng 3. Các chòm sao đáng chú ý trong khoảng thời gian này gồm:

• Thiên Ưng (Aquila): Chứa sao Altair, một trong những sao gần Trái Đất nhất có thể nhìn thấy bằng mắt thường, cách chúng ta 17 năm ánh sáng. Altair cùng với Deneb của chòm Thiên Nga và Vega của chòm Thiên Cầm tạo thành Tam giác mùa hè.
• Thiên Nga (Cygnus): Những ngôi sao sáng nhất của chòm này tạo thành Bắc thập tự. Deneb, ngôi sao sáng nhất, đánh dấu đuôi của Thiên Nga và là ngôi sao cấp I xa Trái Đất nhất.
• Thiên Cầm: Chòm sao nhỏ nằm giữa Thiên Nga, Vũ Tiên và Thiên Long. Các ngôi sao nổi bật bao gồm Vega, Sheliak, Beta Lyrae, và Epsilon Lyrae.
• Vũ Tiên (Hercules): Là chòm sao lớn thứ 5 trên bầu trời, có hình dáng giống hình Đá đỉnh vòm. Chòm này còn sở hữu hai thiên thể Messier là cụm sao cầu Hercules và Messier 92.
• Cung Thủ (Sagittarius): Có mảng sao Ấm trà hình thành từ các sao sáng nhất chòm. Đây cũng là nơi của nhiều thiên thể quan trọng như nguồn sóng vô tuyến Sagittarius A, Thiên hà lùn Elip Sagittarius và nhiều thiên thể Messier khác.
• Xà Phu (Ophiuchus): Là chòm sao lớn thứ 11 và có nhiều sao sáng cũng như thiên thể sâu thú vị, bao gồm ngôi sao sáng nhất Rasalhague và sao Barnard.

Các chòm sao trên bầu trời mùa đông

Các chòm sao mùa đông có thể quan sát tốt nhất trong buổi tối. Ở Bắc bán cầu, thời gian tốt để quan sát là từ cuối tháng 12 đến cuối tháng 3, còn ở Nam bán cầu là từ cuối tháng 6 đến cuối tháng 9. Cụ thể, những chòm sao nổi bật trong mùa đông gồm:

• Thợ Săn hay Lạp Hộ (Orion): Chòm sao này có hình dạng giống đồng hồ cát với hai ngôi sao sáng nhất là Rigel và Betelgeuse – cả hai là cấp sao biểu kiến I và cách xa Trái Đất rất xa.
• Kim Ngưu (Taurus): Là một chòm sao lâu đời, chứa các ngôi sao và vật thể nổi bật như Aldebaran – ngôi sao sáng thứ 13 trên bầu trời, cụm sao Pleiades, cụm sao Hyades và tinh vân Con Cua M1.
• Ngự Phu (Auriga): Chứa ngôi sao sáng thứ 6 trên bầu trời, Capella, cùng với các cụm sao mở M36, M37 và M38.
• Đại Khuyển (Canis Major): Chứa hai ngôi sao sáng nhất trên bầu trời là Sirius (Thiên Lang) và Caponus, cùng với cụm sao mở M41.
• Tiểu Khuyển (Canis Minor): Chứa ngôi sao Procyon đứng thứ 8 trong danh sách các ngôi sao sáng nhất trên bầu trời, cùng với hệ sao đôi Procyon.
• Song Tử (Gemini): Có hai ngôi sao sáng nhất là Pollux và Castor, cùng với các vật thể khác như cụm sao mở M35, tinh vân Con Sứa, tinh vân Người Eskimo và tinh vân Medusa.

Các chòm sao trên bầu trời mùa xuân

Các chòm sao mùa xuân có thể quan sát tốt nhất trong buổi tối. Ở Bắc bán cầu, thời gian tốt để quan sát là từ cuối tháng 3 đến cuối tháng 6, còn ở Nam bán cầu là từ cuối tháng 9 đến cuối tháng 12. Cụ thể, những chòm sao nổi bật trong mùa xuân gồm:

• Đại Hùng (Ursa Major): Đây là một trong 48 chòm sao Ptolemy, mang hình ảnh của Gấu Lớn. Chòm sao này có hơn 100 ngôi sao, trong đó có 6 sao cấp II, 6 sao cấp III và nhiều sao cấp IV. Sáu sao cấp II phân bố trên Bắc Đẩu và tạo điểm nhấn cho chòm sao Đại Hùng.
• Mục Phu (Bootes): Là một trong các chòm sao lớn nhất trên bán thiên cầu Bắc, thuộc chòm sao cổ điển của Ptolemy. Chòm sao này chứa sao Arcturus – ngôi sao sáng thứ 4 trên bầu trời, cùng với 8 sao cấp IV và 21 sao cấp V.
• Sư Tử (Leo): Các sao sáng nhất của chòm này tạo thành một hình vòng cung gọi là mảng sao Lưỡi liềm. Regulus là ngôi sao nằm ở dưới cùng của mảng này và được coi là trái tim, trong khi Denebola đánh dấu đuôi sư tử.
• Xử Nữ (Virgo): Là một trong số các chòm sao lớn nhất trong Hoàng đạo và là chòm sao lớn thứ 2 trên bầu trời. Các ngôi sao của chòm này nằm xa và rời rạc, làm cho việc quan sát trở nên khó khăn.
• Trường Xà (Hydra): Là một chòm sao Ptolemy, là chòm sao rộng lớn nhất trên bầu trời, chứa một ngôi sao đỏ có độ sáng cấp II.

Các chòm sao trên bầu trời mùa thu 

Các chòm sao mùa thu có thể quan sát tốt nhất trong buổi tối bao gồm:

Xem thêm: Mặt trời có màu gì trong mắt người và các loài động vật?

Xem thêm: Sao hỏa cách trái đất bao nhiêu năm ánh sáng bạn có biết?

• Thợ Săn hay Lạp Hộ (Orion)
• Kim Ngưu (Taurus)
• Thiên Bình (Libra)
• Xử Nữ (Virgo).

Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi về vị trí các chòm sao trên bầu trời sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích nhất